ازدواج در شبه قاره هند :

ازدواج در شبه قاره هند
 

سنت هندويسم و تاريخ اين سرزمين بيانگر اين است كه در اين كشور هميشه و درطول تاريخي يك نظام طبقاتي كه به آن ((كاست)) مي گويند حاكم بوده كه روابط اجتماعي، سياسي، اقتصادي و... بر مبناي آن تعين مي گرديده است. يك تن از مؤرخان انگليس مي گويد: ((تصور جامعهْ هندوي بدون طبقه ممكن نيست.)) 1

ازدواج هم درين سرزمين تابع مقررات خاص خود هست و موضوع طبقات اجتماعي در آن يك اصل نهايت مهم است.

اگر موضوع ازدواج را درين سرزمين بعد از هجوم آراياييها ها مورد مطالعه قرار دهيم در مييابيم كه آراياييها نيز مثل ساير اقوام به ازدواج هاي درونگاني و بيرونگاني اصول و ضوابطي داشتند. ازدواج با بيرون از گروه نژادي در چارچوب خويشان نزديك را تحريم كرده بودند. اينها نهايت تلاش خود را داشتند تا هويت نژادي شانرا در هند حفظ نموده  و از ازدواج با بوميان هندي جلوگيري نمايند.

بحث ما درين مقاله صرف بحث ازدواج و راه و رسم اين سنت در گذشته و حال است.

با وجوديكه قوانين و رسم و رواج ازدواج درين كشور در مقاطع مختلف تاريخ دچار تحولاتي گرديده است با آنهم اين سنت كماكان وجود داشته و به آن به عنوان يك پيوند مقدس احترام مي گذارند.

و ازدواج را جز اصول دين ميدانند اما آنچه را مهم تر از همه به آن عقيده دارند رعايت مقررات طبقات اجتماعي است كه در ازدواج بايد رعايت گردد.

گرچه در مورد طبقات اجتماعي تصميم اين است كه درين رابطه بحث مستقلي صورت گيرد اما به جهت گنگ نماندن مطلب همين قدر بعرض مي رسانيم كه: نظام اجتماعي كه با واژه پرتگالي كاست Caste  ياد مي شود به چهار دسته تقسيم گرديده است

1. برهمان طبقه روحانيون

2. كشاتريا ها – طبقه شاهان، شاهزادگان و جنگاوران

3. ويشياها – طبقه بازرگانان و دهقانان

4. شودرها – طبقه كارگران

و فرو تر ازين چهار طبقه يك طبقه ديگر هم وجود داشت كه بختيها ياد مي شدند. اما امور خان يوناني لشكر اسكندر هندي ها را اينگونه وصف مي كنند: (( براي درستكاري شان بسيار قابل توجه اند، چنان معقولند كه به ندرت كارشان به دادگاه مي كشد. وچندان شريفند كه نه بر در هايشان قفلي هست و نه براي پيمانهايشان تعهد كتبي مي سپارند، بي نهايت هم راستگو هستند.))

با آنهم در عصر ودايي. 2 ممكن بود ازدواج از راه ربودن عروس بازور، يا خريدن او، يا رضاي طرفين، صورت گيرد، اما ازدواج به رضاي طرفين را اندكي ننگ آور مي داسنتند، زنان فكر مي كردند كه اگر آنها را بخرند و براي شان پول بدهند شرافتمندانه تر است. و ربوده شدن را ستايش بزرگي ميدانستند.

تعدد زوجات را مجاز ميدانستند و مخصوصاً بزرگان را به آن تشويق و ترغيب مي كردند.

تكفل چند زن و استفاده از استعداد هاي آنها را كار نيك و شايسته ميدانستند.

 ماجراي در و پدي 3 كه در يك زمان باپنج برادر ازدواج كرد نشان ميدهد كه درين عصر چند شوهري، ازدواج يك زن به طور همزمان با چند مرد، معمولا چند برادر اتفاق مي افتاده است اين رسم تا سال 1859 در سيلان باقي ماند، و گاهي هنوز هم در روستاهاي كوهستاني ثبت آثاري از آن ديده مي شود. اما چند زني معمولاً امتياز مرد بود، كه با قدرت پدرشاهي بر خانواده آريائي حكومت مي كرد. بر زنان و فرزندان خود حق تملك داشت و ميتوانست در موارد خاص آنها را بفروشد و يا از خانه بيرون كند.

با اين همه زن هندي در دوره ودايي خيلي بيشتر از دورده هاي بعدي از آزادي برخوردار بود، در انتخاب شوهر بيش از آنچه اشكال ازدواج مقرر دارد، مي توانست اظهار نظر كند، آزادانه در جشن ها و رقصها ها ظاهر مي شد و در جشن هاي ديني به مردان مي پيوست، مي توانست تحصيل علم كند و مثل گاركي (بانوي فاصل و از قديم ترين فلاسفه هند)  در گفتگوي فلسفي شركت جويد. اگر بيوه مي شد

هيچ محدوديتي براي ازدواج مجددش در كار نبود، در عصر قهرماني گويا زن اندكي از اين آزادي را از دست داده باشد؛ او را از جستجوي معنوي دل سرد كرده بودند، دليل شان اين بود كه ((ودا خواندن زن نشان آشوب منزل باشد)) ازدواج بيوه گان از رسم افتاد، حجاب، پرده نشيني و مستوري زنان آغاز شد و رسم سالي كه تقريباً در عصر ودايي كاري ناشناخته بود افزايش يافت.

اكنون نمونه زن آرماني پهلو ان بانوي را مايانا، يعني سيتاي وفادار بود كه در هر گونه آزمون وفاداري و جرئت، تا دم مرگ فروتنانه از شوهرش پيروي و فرمانبر داري كرد.

با توجه به  مطلب فوق موضوع خانواده، ازدواج و در كل روابط اجتماعي و خانوادگي را در هند اگر بخواهيم به بررسي بگيريم حد اقل بايد بصورت كل به سه دوره تقسيم كنيم عصر وداها بعد از وداها تا دوصد سال قبل و عصر دوصد سال اخير تا حال.

اما اين كار با توجه به ظرفيت مقاله، كمي مواد لازم براي تحقيق عدم توانايي صحي نگارنده برايم مقدورنيست و آنچه رادر ذيل مطالعه مي كنيد آميزهْ است از مجموعه عصر ها و رسم و رواج ها كه اميد واريم در آينده بتوانيم به شرح بيشتر اين موضوع بپردازيم.

ازدواج در آئين هندو:

ازدواج در فرهنگ هند با وجود گذشته هاي پرخاطرده و بعضأ حتي توهين و تحقير كرامات انشاني، يك پيوند پاك و مقدس پنداشته مي شود. متون مذهبي وداها، متون مذهبي بوديسم و جينسم ازدواج را يك فريضه مذهبي قلمداد مي كند.

ازدواج در لغت هندو ((ويواه)) خوانده مي شود بعنوان يك وظيفه اساسي براي هرهند و محسوب مي گردد.

بر اساس آئين هندويسم هر انسان باي رنج قرباني بزرگ را انجام دهد و اين پنج قرباني را زماني ميتواند مرد و يا زن انجام دهد كه ازدواج نموده باشد، زندگي مشتركي را كه زن و مرد تشكيل ميدهند در هندويسم ((گرهياستا)) خوانده مي شود و پنج قرباني مذكور تقديم به خالق هستي ((براهما)) خدايان هندو، اجداد، عناصر و همنوعان. كه بدين حساب دختر و پسر هردو داراي اهميت خاص هستند، اما با وجود اين براي رشد اهميت خاص تري قيل هستند. زيرا معتقد اند كه تولد پسر در خانواده باعث رستگاري يا آزادي مي شود.

در واقع ازدواج در مكتب هندويسم يكي از مراسم مذهبي چندگانه مبتني بر اهداي بدن است كه زن و مرد بايستي در يك مقطعي از زندگي اين را عملي سازند. بر اساس اعتقادات در مذهب هندويسم دختر به محض رسيد به سن مناسب براي ازدواج پدر و يا قيم او باي دختر موصوف را به خانهْ بخت بفرستند، اگر اورا نتوانست تا سه سال روسي نماي، بعد از آن دختر خود اختيار دارد و آزاد است تازوج مورد نظر خود را انتخاب نمايد. ازدواج در سنين كودكي تا هنوز هم در اطراف واكناف هند رايج است و سنين ازدواج در هند از نوزاد شش ماهه شروع تا سن بالا ادامه مي يابد. هم اكنون در بسيار از مناطق روستاي هند مراسم عروسي دختر و پسران خورد سال را برگزار مي كنند و پس ازين مراسم كودك دختر به خانه شوهر رفته و مابعي عمر را در خانه شوهر سپري خواهد كرد. هدف اين نوع ازدواج در ايالت هاي راجستان و مناطق جنوبي هند كه بيشتر رايج است وابسته ساختن و پسر به زندگي مشترك است از همان آوان كودك.

سن ازدواج  در ميان گروههاي مختلف در هند متفاوت است و اين كشور پايين ترين معدل سني ازدواج را چه ميان دختران و چه در ميان پسران جهان دارا است.

در ميان طبقات مختلف مذهبي در هند، به ترتيب دختران ((طبقه نجس)) يا هاريجان، براهمان (طبقات روحاني هند) گشاتر يا (طبقات شاهان و شاهزادگان و جنگاوران) مرو ويشا (طبقات كشاورزان) ، پائين ترين سن ازدواج را دارند.

قانون اساسي هند در بخش ازدواج هندوها در سال 1964 حد اقل سن ازدواج براي زنان را 15 سال و براي مردان 18 سال تعيين كرده است اما عملاً اين قانون در همه جا اجرا نمي شود.  و اما بهترين و پسنديده ترين ازدواج هديه كردن عروس به داماد است هندوييسم براي ازدوج بين زوجين شرايطي قايل است از جمله يك مرد هنگامي مي تواند ازدواج نمايد كه شرايط دوران تعليم و مطالعه متون مذهبي هندو را پشت سر گذاشته باشد.

تا قبل از تصويب قانون متذكره درسال 1964 از لحاظ اعتقادي هر هندو ميتوانست چندين زوجه داشته باشد كه اينكار در ميان طبقه ثروتمند و سائر طبقات بجز طبقات روحاني كه عمدتاً يك زوجه داشتند رايج بود.

ازدواج درقديم از راه هاي گونان صورت مي گرفت، باربودن عروس به زور مي شد ازدواج كرد. مي شد زني را خريد يا پس از  جلب رضايت دختر باوي ازدواج كرد، ولي ازدواج از روي رضايت طرفين كمي غير آبرومندانه تصور مي شد و زنان ترجيع ميدادند كه خريده شوند. اگر هم دزديده مي شدند براي شان جنبه تعريفي داشت.

مراسم خواستگار

قرار گرفتن مرد به عنوان محور، تهيه جهزيه هاي سنگين از طرف خانواده دختر با توجه به فقر اقتصادي مردم هند اكثراً تولد دختر را در خانواده نحس ميدانند. در جامعه هند براي مرد ارج بيشتري قايل هستند و از همين روست كه بايد خانواده دختر بعد از آنكه دختر شان به سن ازدواج ميرسد دنبال پيدا كردن داماد باشند.

بعد آنكه داماد مورد نظر را تحت فوكس قرار دادند پدر مادر دختر به منزل او رفته موضوع را مطرح مي كنند، درين هنگام دختر و پسر در رد و قبول موضوع نقشي ندارند و بعضاً حتي تا مراسم ازدواج همديگر را نمي بينند.

بعد از حضور خانواده دختر در منزل پسر پدر و مادر داماد به منزل عروس مي روند كه درين رابطه هم مراسم خاصي وجود دارد:

(در جنوب هند خانواده داماد از قبول عروس همراه با يك دست لباس به منزل دختر رفته و نظر نهايي خود را اعلان مي كنند. در شرق هند يعني ايالت پنجاب خانواده داماد با يك قطعه جواهر ( گردنبند يا انگشتر) همراه با لباس و با يك نوع ظرف نقره به منزل عروس مي روند كه به اين رسم ((سكالي)) گفته مي شود.

در هر حال حضور خانواده پسر در خانواده دختر در واقع قبول دختر به عنوان عروس است، درين نشست در مورد جهزيه (دوري) و برنامه عروسي صحبت مي شود.

يكي ديگر از موضوعات جالب ازدواج در هند اين است كه:

در شهر ((ساورات)) ايالت بيهار در شرق هند پسر ها به قيمت خوبي در نمايشگاه بفروش مي رسند، و خريداران آنها والدين دختران دم بخت هستند. درين شهر از 600 سال پيش تا كنون پسر ها همراه با بزرگان خانواده خود در يك باغ انبه جمع مي شوند و خانواده دختر حق انتخاب را ميدهد ولي موضوع اش را توافق طرفين در مورد مبلغي كه خانواده دختر بايد بپذيرد قطعي مي شود. خانواده دختر چند داماد را انتخاب كرده و پس از بحث مفصل در باره پشينگي خانوادگي ، سوابق تحصيلي و ساير داراريي هاي پسر و بالاخره تعيين ميزان جهزيه، مسلهْ ازدواج نهايي مي شود. داماد ها به قيمت هايي از 3 تا 300 هزار روپيه بفروش مي رسندكه قيمت بر اساس شغل آنان تفاوت مي كند :

بهاي داماد هاي كارگر روز مزد از 3 تا 5 هزار روپيه، پاسبان 5 تا 8 هزار روپيه، كارمند بانك از 10 تا 16 هزار روپيه، افسر پوليس از 16 تا 30 هزار روپيه و يك موتر سيكليت براي داماد، كارمند دولت ايالتي از 16 تا 50 روپيه، معاون رئيس پوليس 30 تا 60 هزار روپيه به اضافه يك موتر سواري، كاركنان خدمت اداري هند با اعتبار ترين شغل در هند از 150 تا 300 هزار روپيه با اضافه يك موتر براي داماد و يكي براي پدر و يكي هم براي كسي كه دو خانواده را بهم معرفي نموه و واسطه خويشاوندي گرديده است، استاد دانشگاه از 15 تا 30 هزار دالر ، كارگران شاغل در بمبي ، دهلي و ساير شهر هاي بزرگ هند 15 تا 45 هزار دالر ، روز نامه نگاران در ايالت ها از 6 تا 15 هزار و روز نامه نگاران در شهر هاي بزرگ هند 15 هزار دالر به اضافه يك موتر تعيين شده است در ايالت بيهار از زماني كه دختر در خانواده متولد مي شود والدين به جمع آوري پول براي ازدواج وي مي پردازند و خانواده اي كه صاحب چند دختر شود بدچانس ترين خانواده مي داند به همين دليل كشتن جنين دختر يك پديده عمومي درين ايالت است.

عروسي در هند:

ازدواج و عروسي در هند در واقع جز شعاير مذهبي است و اين مراسم كاملاً در يك فضاي مذهبي صورت مي گيرد مراسم از جانب خانواده عروس برگزار شده و از داماد در محل عروس استقبال نموده ودست عروس را بر دست داماد مي گذارند و با تقديم حلقه هاي متقابل گل ازدواج رسميت پيدا مي كند و بعد از آن هر دو هفت مرتبه به گرد آتش مي چرخند و روحاني كه در آنجا حضور دارد با خواندن اوراد و سرود هاي مذهبي از ((ودا)) ، ((گرياسو توا)) و ((سازيسيس )) مراسم را ادامه داده و از روغن مخصوص كه در دست دارد به داخل آتش مي ريزد.

 طبقات پائين اجتماعي مجاز نيستند كه در هنگام اجراي مراسم فوق آورادي را كه در ودا است بخوانند. آنها اوراد (( مانترا)) كه در متون ((يورنها)) موجود است مي خوانند. اين مراسم 3 تا 6 ساعت طول مي كشد و عروس و داماد بايد تا 12 ساعت غذا نخورند. مراسم عروسي عموماً در محل هاي عمومي بابر پايي ساني كه از پارچه و چوب به شكل چادر هاي زيبايي سر پوشيده تزئين شده است برگزار مي شود. قسميكه نگارنده اين مراسم را از نزديك ديده ام در مصرف غذا و پذيرايي مدعيون نهايت صرفه جويي است يعني مراسم با مصرف خيلي كم انجام مي پذيرد با آنهم مبناي برگزاري مراسم عروسي بستگي به امكانات مالي عروس  و طبقه اجتماعي وي متفاوت است و از حد اقل يعني با ساده ترين امكانات ممكن كمتر يكهزار روپيه هندي شروع مي شود، امروزه در هند عنوان ((سپتابادي)) چرخيدن هفت مرتبه به دور آتش از رسوم مشترك هندو هاست، شامل ازدواج هاي است كه احتياج به هيچگونه تشريفات و مراسمي ندارد.

بسيار ازدواج ها بوسيله بخشنامه قانوني مربوط  به ازدواج سال 1954 دولت انجام مي شد، البته  قابل توجه است كه نشأت گرفتن اين قانون از كتاب هاي هندو و سنت هاي قديمي است كه با اصلاحاتي از طرف دولت بصورت قانون در آمده است. و قانون فوق تصريح كرده بود كه اصل داشتن يك زن است و همين موضوع قانون مذكور را متمايز از ديگر قانون ها ساخته بود . البته اين رسم اكتفا به يك زن  تا بسيار سالها تطبيق نشد و شايد هم تا هنوز در اطراف و بعضي مناطق براي ازدواج دوم و سوم مانعي ندارد. البته با اين تفاوت كه دادگاه ها براي ازدواج  دوم مردان دليل و مدرك طلب مي كنند ، در حاليكه در اغلب اوقات دليل مدركي وجود ندارد. در زمان قديم، ازدواج ها در جامعه هند به عنوان اجراي يك آئين مذهبي كه زن و مرد را پيوند مي داد و اين پيوند حتي تا زمان مرگ و بعد از آن نيز تفكيك ناپذير بود، محسوب مي شد. اين موضوع توسط قوانين  و حقوقي كه براي حمايت از زنان وضع شده و در آن از طلاق به عنوان عاملي در جهت از هم پاشيدگي وحدت بين زن و مرد نامبرده شده از بين رفت با اين وجود تصريح قانون ازدواج هند و در مورد برابر زن و مرد در موضوع طلاق به عنوان يك اقدام قانوني در جهت برقراري تساوي بين زن و مرد محسوب مي شد.

جهزيه بار سنگين دختران در هند:

جهزيه زماني تحايفي بودكه براي دختران هنگام رفتن به خانه شوهر داده مي شد، اما امروزه اين رسم به يك امر خطرناكي تبديل گرديده كه پيامد هاي آن عبارت است از سقط جنين بعد از معاينات تلويزيوني كه فهميده شود جنين دختر است ، خود كشي و عروس سوزي و موارد ديگري كه واقعاً به دختران هندي حتك حرمت و توهين و تحقير است.

در حال حاضر آمار سقط جنين و خود سوزي و خود كشي دختر در هند خيلي بالا است گفته مي شود كه در هر 24 ساعت در دهلي يك عروس از اثر خود سوزي جان ميدهد كه در اكثر اين حوادث ناگوار عامل اصلي جهزيه مي باشد. در گزارشي از وبلاك مهر كه مخصوصاً تحقيقاتي را در خصوص ازدواج در كشور ها و اديان به نشر مي رساند ميخوانيم:

( در عصري كه هند به پيشرفت هاي اقتصادي بي سابقه اي دست يافته گزارشات روز افزوني ازشكنجه و سوزاندن عروسان هندي به خاطر جهزيه بدست مي رسد . افزايش اين عمل به واسطه ظهور عصر جديد از مصرف گرايي كه با سنن قرون وسطايي تداخل پيدا كرده ابعاد جديد يافته است .مقامات هندي مي گويند : تمام خانواده ها صرف نظر از زمينه مذهبي، اجتماعي و اقتصادي شان، به طور فزاينده اي جهزيه  بيشتري را طلب مي كنند تا از فقربگريزند، ثروتي بياندوزند ،تا لوازم مدرني را كه هر روز تبليغش رادر تلويزيون مي بينندبه چنگ بياورند. در جريان شتاب جامعه به سمت مدرنيزه شدن تقاضاي جهزيه راهي شده است تا ساليان سال بعد از ازدواج همچنان پول و كالا از خانواده عروس اخذ شود و اگر خانواده عروس قادر به اينكار نباشد عروس در معرض گرفتاري، ضرب و جرح و حتي قتل قرار مي گيرد . جهزيه شايدبزرگترين عامل فشاري باشد كه ستم كشيدگي زنان در هند و ساير نقاط شبه قاره را تشديد مي كند. اين سنت كه در آغاز به منظور كمك به زندگي دختران كه وارث خانواده محسوب نمي شدند بنا نهاده شد، اما اينك به عامل ورشكستگي خانواده ها وستم كشيدگي زنان بدل شده است. از لحظه اي كه يك دختر بدنيا مي آيد خانواده اش ميدانندكه سالها وحتي نسل ها بايد بهاي ازدواج وجهزيه اش را بپردازند. و همين عمل موجب قتل نوزادان دختر و سقط جنين دختر مي شود .اگر دختر زنده بماند، خانواده اش با اعتقاد به اينكه جز خرج برايشان فايده اي ندارد و بايد روزي او راتحويل خانواده  شوهر بدهند با او مثل يك سربار رفتار مي كنند و نسبت به برادرانش غذاي كمتري به او ميدهند و توجهي به سلامتش ندارند. بعد هم خانواده داماد فكر مي كنندبه خاطر اينكه بار اضافي ورود يكزن به خانوادهْ شانرا پذيرفته ان، بايدپول كلاني به آنها داده شود.

رسم جهزيه در هند بستگي به وضعيت اجتماعي و مالي عروس دارد، موضوع جهزيه بايد در همان اول نامزدي توافق شود، خانواده هاي كه از امكانات مالي خوب برخوردار هستند خانه و حتي خانه در يكي از كشور هاي خارجي براي داماد هديه مي كنند وسايل مدرن ، موتر هاي قيمتي و مودل سال و....

در ميان دختراني كه توان مالي والدين خود ضعيف مي بينند يا دست به خود كشي ميزنند و يا راهي مراكز فحشا مي شوند.

هيولاي مرد كه عامل اصلي آن جهزيه  است در ايالت هاي مختلف هند آثار وحشتناكي را به نمايش گذاشته است طي يك دوره يك و نيم ساله ( در همين سال هاي نزديك) تنها در يك بخش ايالت (( آندرابرادش))  بيش از دوصد مورد مرگ همسر توسط خويشاوندان ويا خود شوهر گزارش شده است كه دليل آن عدم توانايي زنان در پرداخت جهزيه كافي بوده است.  به آتش كشيدن زن هنوز يك روش متداول براي خلاصي يافتن از دست همسران است كه به همراه خود جهيزيه كافي به خانه شوهر نمي آورند. و شوهراني كه نمي خواهند دستشان به خون آغشته شود چنان زندگي را به همسر خود تنگ مي كنند تا او خود دست به خودكشي بزند.

چند شوهري:

رسم چند شوهري كمتر از چند زوجه اي در هندوستان مرسوم است اما به هر حال در بعضي از نقاط اين كشور مشاهده مي شود.اين رسم در ميان طبقات ((تودا)) و((كوتا)) از منطقه ((نيلگريز)) و طبقه ((خاشا)) از منطقه ((جونان باور)) و اطراف شهر درادون و در بعضي ديگراز نقاط شمال هند رواج دارد. رسم چندشوهري بدو گونه مختلف است:

1- نوع اول برادري خوانده مي شودكه تمام شوهر هاي يك زن برادرهستند. درين نوع از رسم چند شوهري برادر بزرگ تر دسترسي بيشتربه زن دارد و فرزندي هم كه به دنيا ميآيدمتعلق به همان برادر بزرگتر است. زيرا ازدواج هم در مرحله نخست بوسيله همان برادر بزرگ صورت مي گيرد. اين رسم هم اكنون در منطقه و ايالت ((هاريانا)) رواج دارد.

2 - در رسم چند شوهري نوع دوم شوهران يك زن با همديگر رابطه خويشاوندي ندارند.به اين ازدواج چند شوهري متفرق مي گويند. اين نوع ازدواج در ميان طبقه (( نيار)) در ايالت ((كرالا)) مرسوم بوده است.

3- ازدواج مرد با زن برادر متوفي در صورتي كه داراري فرزند ذكور باشد آنهم صرف برادر كوچك ميتواند با بيوه برادر بزرگ ازدواج كند اما برادر بزرگ اين حق را ندارد. اين رسم در حال حاضر در ميان طبقات ((جات)) ((گجرات)) و تعداد زيادي از ديگر طبقات ايالات ((اتاريرادش )) و سبقه ((كاراگوز )) درمنطقه (( ميسور)) رواج دارد.

ازدواج خواهرانه:

درين نوع ازدواج مرد ميتوانددر صورت فوت زنش با خواهر او ازدواج كند، اين نوع ازدواج در بخش هاي از ايالت ((هاريانا)) رواج دارد.

و اما نوع مبتذل ازدواج: ازدواج با سگ به اين گزارش از سايت صداي روسيه توجه نماييد: خانم ((مانگلي موندا)) دختر 18 ساله است كه در روستايي در شرق هند زندگي مي كند. نشريه

The Daily Mirrorبا انتشار اين خبر گزارش داده است كه مانگلي با يك سگ ازدواج كرده است.

داماد كه سگي ولگرد است با موتر به همراي راننده به مراسم عروسي آورده شده. مهمانان نيز بلا فاصله به استقبال او كه ((شيرو)) نام دارد رفته و با دست تشويق، او را تا محل جشن همراهي كردند.

اين مراسم با اصرار و پافشاري شوراي روستا و به خاطر رفع بلايي كه خود دختر و روستا را تهديد مي كرد، برگزار شد. بزرگان روستا درين رابطه اعلان كردند كه اگر اين دختر نوجوان حاضر به ازدواج با اين حيوان نشود در زندگي با هر مرد ديگر، سياه بخت خواهد شد. به مانگلي قول داده شد كه پس از چند ماه خواهد توانست باخيال راحت ازدواج كرده و خوش بخت شود. براي اين منظور او بايد در طول اين مدت هر چه. بهتر از حيوان خانگي اش مراقبت كند. اين اولين باي نيست كه روستايان هند دختران را مجبور به ازدواج باسگ مي كنند. اين مراسم به عنوان رفع بلا و خلاصي از چنگال طلسم شيطاني بوده و در برخي از مناطق مسكوني اين ناحيه رواج دارد.

ماندا درين رابطه گفت: همسايه هاي ما به من گفتند كه همه دختراني كه همچون من اين مراسم دفع بلا را سپري كرده اند، اكنون از شر شيطان و طلسم خلاص شده  و با خوشبختي تمام زندگي مي كنند. با تاسف بايد بگويم كه با وجود اين همه پيشرفت و اصلاحاتي كه در هندوييزم آمده اين رسم ناپسند كه در واقع توهين به انسانيت است در هند وجود دارد. 

تشريفات ازدواج:

عروسي هندو ها مثل سائر مراسم وعنعنات شان از تشريف خاصي برخوردار است كه ذيلاً با خلاصه به عرض مي رسانيم:

1. روز خواستگاري را با اجازه بزرگتر ها تعين مي كنند.درين مراسم حضور ونظر بزرگتر هاي فاميل بسيار مهم است.

2. با يك منجم مشوره مي كنند تا روز و محل مراسم مناسب با طالع زوجين براي برگزاري اين جشن مشخص شود.

3. تصميم گيري راجع به پذيراي از مهمان ها به شيوه سنتي كه بايد روي زمين بنشينند يا تهيه ميز وچوكي براي برگزاري مهماني به شيوه مدرن.

4. تصميم گيري راجع به اجراي 15 مرحله از تشريفات مذهبي رايج در خانواده هاي سنتي ويا انتخاب به و جا آوردن گزينه هاي كه براي زوجين معنا و مفهوم ويژه دارد.

5. خريد لباس سنتي هندي (ساري) توسط داماد براي تعويض لباس عروس در روز مراسم.اين تعويض لباس از جمله تشريفات مهم به حساب مي آيد و به معني واگذاري مسووليت و سرپرستي عروس از والدين به داماد است.

6. تهيه تداركات پذيرائي از جمله غذا، ميوه و...  خوردن، آشاميدن و صحبت كردن در طول مراسم عروسي هندو مانعي ندارد.

تشريفات ازدواج:

عروسي هندو ها مثل سائر مراسم وعنعنات شان از تشريف خاصي برخوردار است كه ذيلاً با خلاصه به عرض مي رسانيم:

1. روز خواستگاري را با اجازه بزرگتر ها تعين مي كنند.درين مراسم حضور ونظر بزرگتر هاي فاميل بسيار مهم است.

2. با يك منجم مشوره مي كنند تا روز و محل مراسم مناسب با طالع زوجين براي برگزاري اين جشن مشخص شود.

3. تصميم گيري راجع به پذيراي از مهمان ها به شيوه سنتي كه بايد روي زمين بنشينند يا تهيه ميز وچوكي براي برگزاري مهماني به شيوه مدرن.

4. تصميم گيري راجع به اجراي 15 مرحله از تشريفات مذهبي رايج در خانواده هاي سنتي ويا انتخاب به و جا آوردن گزينه هاي كه براي زوجين معنا و مفهوم ويژه دارد.

5. خريد لباس سنتي هندي (ساري) توسط داماد براي تعويض لباس عروس در روز مراسم.اين تعويض لباس از جمله تشريفات مهم به حساب مي آيد و به معني واگذاري مسووليت و سرپرستي عروس از والدين به داماد است.

6. تهيه تداركات پذيرائي از جمله غذا، ميوه و...  خوردن، آشاميدن و صحبت كردن در طول مراسم عروسي هندو مانعي ندارد.

7. سفارش حلقه هاي گل عروس ودامادكه بايد از دست همديگر بگيرند و بر گردن يكديگر بياويزند.

8. سفارش يك گردنبند طلا كه داماد بر گردن عروس مي آويزد.

9. درين مرحله عروس و داماد هفت قدم در كنار هم بر ميدارند كه نماد ازدواج فرخنده ، ارزوي ثروت ، شادي ، قدرت و.. است

10. درست كردن معجوني از ماست و عسل كه عروس بايد به داماد تعارف كند. اين معجون سمبول تضمين سلامت جمسي و شيريني آغاز ازدواج براي داماد است.

11. اهداي غذ و ساير نذورات به خدايان و طلب دعاي خير و بركت ( در آئين هندو يك قدرت مطلق وجود دارد كه ساير خدايان تنها صورت هاي ديگر آن تخدا هستند)

12. تهيه يك سنگ كه عروس به رسم وفاداري و صداقت بر آن مي استد و داماد حلقهْ را در انگشت پاي او قرار مي دهد.

13. پاشيدن برنج و گل برسر عروس و داماد بعد از اعلام پيمان ازدواج در جمع.

14. درين مرحله داماد با گذاشتن علامتي بر پيشاني عروس بوسيله پودر نارنجي يا Sedhu به حضار متاهل شدن عروس را اعلام مي كند. بعد از آان زوجين بايد پاي والدينشان را لمس كرده و از آن طلب دعاي خير كنند.

15. برگزاري يك مهماني مفصل براي حضار و مدعوين به صرف انواع  غذا و نوشيدني. ماليد زرد هم جز همين ها است اميدوارم بتوانيم در آينده بازهم پيرامون اين مطلب و مسايل ديگر معلوماتي را خدمت خواننده گان محترم تقديم نمائم

منابع:

1. تاريخ تمدن – ويل دورانت ج ا 559

2. ادعيه و آئين هاي هندوان در مجموعهْ بنام وداها (vedas) به معني دانش، به زبان نسيگريت گرد آمده است و به آن ثروتي ( sruti ) يعني وحي الهام و علوم مقدس موروثي لقب ميدهند، پژوهشگران تاريخ تصنيف وداها را بين 1400 تا 1000 قبل از ميلاد مي دانند و بر اين اساس سالهاي 1500 تا 800 قبل از ميلاد را دوره ودايي مي خوانند .

3. درمها باراتا آمده است ملكه دروپدي بارضاي همهْ دانايان با پنج برادر ازدواج كرد ( تاريخ تمدن ج ا 365)

4. رسمي كه زن هندو به موجب آن پس از مرگ شوهر در آتشي كه براي سوزانيدن جسد شوهرش مي افروختند مي سوزانيد، و ما آنرا در مقالهْ ( زن در تفكر هندديسم ) شرح داديم.

5. تاريخ تمدن ج ا 588

6. انترنت وبلاگ مهر

7. همان

8. متن كامل اين گزارش http://persian.nurr.ru/news

زن در تفکر هندوئیسم

بنام خدا «ج»

زن در تفکر هندوئیسم

مقدمه :                                                                                                                  غلام علی صارم

در مورد ظهور آئین هندوئیسم و تاریخ دقیق بوجودآمدن این دین  اظهار نظربسی مشکل می نماید ، زیرااکثر متون این دین راوقتی به بررسی بگیریم دیده میشود که صد ها سال قبل از میلاد بوجود آمده، توسط فردی آغاز و با گذشت زمان توسط افراد دیگر وبعضأ صد هاسال بعد از میلاد  تکمیل شده است. مثلا کتاب گیتاو منوسمرتی  که از متون مقدس هندوئیسم است .

با آنهم میشود با احتیاط گفت که آئین هندوییسم بیش از یکهزار پنجصد سال قبل از میلاد موجود بوده است. که بصورت کل به سه دوره میتوان این آئین را تقسیم بندی نمود.

1.    دوره ودایی

2.    برهمن

3.    هندو

و بعضا گفته می شود که این دین در قدیم برهمایی خوانده می شده.

با توجه به قدامت ودوره های مختلف و تغییراتی که در دین و فرهنگ این منطقه رونماگردیده ، تحقیق و نوشتن در هر موردی که تصمیم اتخاذ شود نهایت مشکل است ، زیرا در هر دوره عملا به مشاهده میرسد که همه چیز حتی دین در این سرزمین دستخوش تحولات زیادی گردیده است که به نظر ما این عمل بزرگترین امتیاز است برای هند و هندوئیسم . با آنهم نگاه اجمالی  در موضوعات مختلف خالی از نفع نیست .

بحث ما درین نوشتار کوتاه همانگونه که از عنوان پیدا ست صرف در مورد زن است که در تفکر و جامعه هندو چه جایگاهی دارد. قابل ذکر میدانیم که درین قسمت با توجه به ظرفیت نوشتار ما نمیتوانیم  از حد کلی گویی بر آییم، اما اینقدر هست که میتوان با این کلی گویی هم در مورد زن در آیین هندوییسم ذهنیتی ایجاد کرد که از نظر ما نکات آموزنده را دارا بوده و میتوان آنرا کلید برای تحقیق و پژوهش مفصل و همه جانبه به حساب آورد.

تفکر سنتی هندوان در مورد زن:

از دید گاه تفکر سنتی هندوان زن موجود اغوا گر و نازل تر از مرد است و در عین حال لطیف، حساس و دوست داشتنی انگاشته می شود. لذا در اساطیر هندو آمده است که آفریدگار مرد بعد ازآفرینش او، خواست زن را بیافریند، ولی دید که هر چه مصالح و مواد داشته در ساختن مرد بکار برده است، او بنا چار زن را از آمیزه از خرده ریزه ها و مانده های آفرینش آفرید. بدین گونه که: از گردی ماه، پیچ و خم ساقه گیاه، چسپندگی پیچک، لرزش علف، باریکی نی، شکوفه گل، سبکی برگ، انعطاف خرطوم فیل، نگاه آهو، تکاپوی زنبور، شادی پر نشاط فروغ آفتاب، گریستن ابر، بی قراری باد، هراسانی خرگوش، رعنایی طاووس، نرمی سینه طوطی، سختی خارا، حلاوت عسل، درندگی ببر، گرمی شعله آتش ، سردی برف، چهچه کوتاه زاغ، نغمه کوکوی هندی، دورنگی درنا و فاداری غاز سرخ را گرفته و همه را با هم آمیخت وزن را آفرید و او را بر مرد داد. (1)

کتاب منوسمرتی، کتابی است در مورد احکام که در جریان چهار صد سال (دو صد سال قبل از میلاد و دو صد سال بعد از میلاد) تکمیل گردیده است شامل احکام در موارد مختلف می باشد. درین کتاب در مورد زن چنین نگاشته شده است:

زن خوب باید شوهرش را (هرگونه که باشد) همچون خدا بپرستد، هیچ کاری، حتی کارخیری چون روزه و نذر بی اجازه شوهرش نکند، هر گز چیزی را که ممکن است نا خوشایند شوهر (زنده یا مرده) باشد انجام ندهد. (منو، بخش 5- 154 – 156)

و اما از جانب دیگر در توصیف زن در همین کتاب تعابیر بلندی نیز صورت گرفته است که حکایت از درجه بالای زن می نماید به اینگونه: مرد چون زن را از خدایان می گیرد، باید به گونه با او رفتار کند که مورد پسند خدایان باشد (منو بخش 9 – 95) هر مادری بر هزار پدری برتری دارد (منو بخش 2، 141) هر مردی با پذیرفته شدن زنش دوباره زاده میشود (منو بخش 9، 8)  هیچ مردی نمی تواند بازور، از زنش مراقبت کند (منو بخش 9، 10) اگر زن بگونه ای زیبایی آراسته شود سبب روشنی خانه خواهد شد. (منو بخش 3، 62) تعابیری بدینگونه در منابع هندی زیاد است: زنان را نباید زد، حتی با گل، در کار زنان نباید سخت دقیق بود، چه آنگاه است که زیرکی شان گزند یابد، اگر زن جامه نیکو می خواهد بهتر آن است که فراهم شود، زیرا اگر زن جامه نیکو به تن نداشته باشد، شویش را دلشاد نخواهد کرد. همان گونه که مردم برای سالخوردگان و مردان دین راه می گشایند باید برای زنان هم راه گشود. به زنان بار دار، عروسان و دوشیزگان باید پیش از مهمانان دیگر غذا داد. (2) البته باید بخاطر داشت که امروزه اوضاع جامعه هندو، نه چنان است که سنت کهن هندو می گوید و بسیار تغییر کرده است، امروز نه زن چنان خوار شمرده میشود، و نه مرد آنگونه سروری و آغایی دارد.

زناشویی و نهاد خانواده در سنت هندوییزم از ارج و منزلت خاصی برخوردار است. درین سنت با حساسیت خاصی بر پاکدامنی زن، قبل و بعد ازازدواج تاکید می شود. از دوران کودکی به کودکان آموزش پاکدامنی داده می شود و از آنها مراقبت می شود تا متوجه مسایل تحریک کننده نشوند، به این دلیل سخن گفتن از مسایل جنسی در خانواده ها مذموم شمرده میشود مراسم ازدواج در بین هندوان با توجه به جایگاه طبقاتی زوج ها، دارای تشریفات خاصی است و با افروختن آتش، انجام نیایش و خواندن سرود های ویژه، عقد ازدواج توسط براهمن انجام می شود. درسنت هندویی بر وفاداری و مهر ورزی زوج ها نسبت به یکدیگر تاکید فراوان شده و مقرر گردیده است که مسوولیت در نهاد خانواده با مرد باشد و زن فرمانبردار مرد باشد. (3)

قدیمی ترین دین شایع در بین هندوان آئین برهما است، درین آئین زن در انقیاد کامل مرد می باشد او از ارث محروم است و ارزشی در اجتماعی ندارد. خرید و فروش و ربودن زن، امر معمولی و عادی محسوب می شود، زن چون وجود مستقلی ندارد و فاقد روح انسانی می باشد بنا برین نمی تواند که پس از مرگ همسرش به زیستن ادامه دهد در آئین برهمنی نیز زن در بسیاری از امور هم مرتبه پاریا(لغت سانسگریت به معنی نجس ها ) هاست که به کلی از جامعه رانده شده اند و افراد نا پاک و محروم از حقوق انسانی بودند. (4)

خانواده هندو نوعا مبتنی بر اصل پدر شاهی بوده و در آن پدر بر همسر، فرزندان و بردگانش سلطه کامل داشت. زن موجود ی بود دوست داشتنی اما پست بنا بر افسانه که در خلقت زن بین هندوان وجود دارد و در آن اشاره شد دیدگاه هندوان را نسبت به ارزش و مقام زن روشن می کند.

در قسمت میراث همین قدر کافی خواهد که اصلا ارثی وجود ندارد و زنها ارث نمی برند. پروفیسر اندرا در کتاب «وضع زن در مهابارتا» می گوید: نزد هندو هیچ مخلوقی گناهکار تر از زن نیست، آتش افروز است، زن لبه تیغ تیز است. در حقیقت زن این همه چیز ها را دارد مردان نباید آنها را دوست داشته باشند و حتی طبق دستور کتاب منو درین آئین، زن نباید هیچ وقت در جستجوی استقلال باشد. (5)

روابط زن و شوهر:

مرد در خانواده حاکم مطلق است، زن در ملا عام کمی عقب تر از شوهر باید راه برود و نباید حرفی بزبان آرد، معمولا از غذایی که او برای خانواده تهیه می کند، غذای جا مانده از شوهر و پسرانش رابخورد. بوسیدن پای شوهر به هنگام خواب کار ذلت بار دیگری است که حاکمیت و مالک بودن مرد را نسبت به خانواده به نمایش می گذارد که (حتی در بعضی موارد می توانست آنان را بفروشد و یا آینکه از خانه بیرون کند) (6)

در خانواده های هندو طبق آئین مقدس، زنی که بیوه می شد باید مو هایش را می تراشید و ساری سفید بر تن می کرد و زیورآلاتش را مثل گوشواره، دست بند و انگشتر و خال سرخ پیشانی اش که نماد نیک بختی محسوب می شد از خود دور می کرد. زن پس از فوت شوهر به پسران خود وابسته بود و حضور بیوه زن در مجلس و جشن ها نامبارک تلقی می شد، البته هنوز هم کسانی پیدا می شوند که طرفدار چنین سنتی هستند.

طبق رسم «نیوگا» زن بیوه می توانست با برادر شوهر سابقش ازدواج کند، البته در این اواخر این رسم منسوخ گردیده است. اگر چه امروز یک بیوه هندی می تواند ازدواج کند، اما به دلائل حفظ شان خانوادگی و نا مقبولی جامعه کمتر بیوهء تمایل به ازدواج دارد.

اما در قانون نامه منو آمده است که سه کس سزاوار داشتن مال و منال نیست : همسر، پسر، و برده ؛  این سه هرچه بدست آورند در تملک سرور شان خواهد بود ، اما همسر میتوانست جهیز و تحفه های را که در وقت عروسی گرفته بود در تملک خود داشته باشد ، و مادر شاهزاده ای  که در خرد سالی به شاهی رسیده است می تواند به جای او پادشاهی کند، شوهر می توانست زنش را به دلیل آلوده دامنی طلاق دهد، اما زن نمی توانست به هیچ علتی از شوهر طلاق بگیرد، زن اگر شراب می نوشید ، یا بیمار ، سرکش، اسرافکار، یا پرخاشجومی شد در این صورت مرد میتوانست ( بی آنکه او را طلاق دهد) زن دیگری بگیرد . همچنان عباراتی در منو هست که مدافع نرمخویی خردمندانه با زنان است که فوقا بعرض رسید .

آئین ساتی:

ساتی یا زن پاک دامن، بدین معنی است که وقتی شوهرش فوت می کند، هنگام آتش زدن شوهر او نیز خود را داو طلبانه در همان آتش می سوزاند و این کار را دیگران اوج تقوا می دانستند. قابل ذکر است که این رسم در ودا ها نبود، بعدا در این آئین برای  خود جا باز کرده است.

واژه ساتی در سانسگریت هم بوده و در زبان انگلیسی نیز وجود دارد که اکثرا آنرا همسر وفا دار معنی می کنند.

لغت نامه دهخدا نیز از این کلمه (ساتی) تفسیری بدینگونه دارد: الهه هندی دختر داکشا، همسر شیوا، چون پدرش شوهر او را تحقیر کرد،ساتی خود را در آتش انداخت، (ستی) در زبان فارسی به معنی بانو است که به احتمال قوی تغییر یافته همان ساتی است و فراموش نکنیم که ساتی علاوه بر این که این یک رسم به شمار می رود، به معنای بانوی وفادار و عفیف هم هست. (7)

این رسم باستانی گرچه در عصر حاکمیت شاهان مسلمان نیز در هند به ساتی نمادین بدل شده بود و نه اینکه از بین برود ولی کم شد اما برای نخستین بار در سال 1829 از سوی حکمرانان انگلیسی در هند منع قرار داده شد، و این قانون در 1987 تقویت شد اما نمونه های نادری هنوز هم در گوشه و کنارهندوستان  دیده می شود.

البته یکی از مصلحین هندوییسم نیز سالها بعد (قرن 18) به این رسم اعتراض نموده و گفت که مراد از سوزاندن، سوختن خواهش های نفسانی است نه سوزاندن جسم زن. اگر از حق نگذریم باید بگوییم که انگلیس ها نیز در هنگام تسلط شان در هند علیه این رواج مبارزه کرده اند.

ویل دورانت معتقد است که رسم به آتش انداخته زنان شوی مرده بر تل آتش شوهران (ساتی) از بیرون به هند آمد. هرودوت آنرا رسم سکاهای باستانی و تراکیایی ها میداند. ولی در یک ودا «اثروه – ودا» آنرا رسم کهن میداند.

اشاره شده است که در روز گار ودایی این رسم ملایم تر شده است و به آنجا رسیده بودکه  زن بیوه می بایست قبل از سوزاندن جسد شوهر لحظه بر پشته هیزمی که برای سوزاندن شوهر گرد آمده دراز بکشد. از مهاباراتا(سروده های حماسی از سده پنجم یا ششم پیش از  میلاد ) پیداست که این کار را بشکل اولش باز گردانده اند،و در این نیز هیچ ندامتی نمی بینند، چندین نمونه از ساتی می آورد و این قانون را بنا می نهد که بیوه پاکدامن نمی خواهد بعد از مرگ شوهرش زنده بماند بلکه با غرور پا به آتش می گذارد.

ویل دورانت در رابطه با این رسم می نویسد: ظاهرا در  آغاز برهمنان با آن مخالف بودند و بعد آنرا پذیرفتند و سر انجام هم برایش یک ضمانت دینی اجرایی تراشیدند، به این معنا که آنرا به پیوند ابدی زناشویی تعبیر کردند. زنی که یکبار با مردی وصلت کرد تا ابد از آن اوست، و در زندگانی های بعدی هم به او خواهد پیوست. گاهی در ویجیه نگر رسم ساتی شکل عمومی به خود می گرفت، نه یکی یا چند تن از همسران، بلکه تمام همسران بسیار امیری یا سرداری با او به کام مرگ می شتافتند. توضیح این نکته که چگونه بیوه هندوی قرون وسطایی را، با تلقین و اعتقاد و امید وصل مجدد با شوهر در زندگانی دیگر به ساتی راضی می کردند،امری دشواراست.

در مراسم (جاهار) که با ساتی متفاوت بود و بیش تر میان زنان بیوه (طبقه راجپوتی) طبقه سلحشوران، رایج بوده است، زنان بیوه دسته جمعی خود را می سوزانند تا عفت خود را حفظ کرده و تسلیم موگل های مهاجم نشوند. (8)

و در تفسیر دیگر از این رسم میخوانیم:

«ساتی» واژه ای است سانسکریت که به معنای «همراه» و «رفیق» می آید. بر اساس اینرسم اگر شوهر زن جوانی بمیرد، زن جوان بایستی خود را زنده زنده در آتش بیاندازد که جنازه شوهرش در آن، در حال سوختن است. این رسم که ریشه در عقیده هندویی دارد، اشعارمی دارد که زن با قربانی کردن خود در هنگام سوختن جنازه شوهرش باعث می شود که شوهرش را از آتش جهنم نجات بدهد. با گذشت زمان این رسم نه تنها فراگیر، بلکه به صورت کمال مطلوب خانمها درآمده است. با درگذشت شوهر، بیوه وی خود را در آتش وی می سوزاند و یااگر او را دفن می کردند، بیوه وی نیز زنده زنده همراه وی مدفون می شد. یکی ازاصلاح طلبان مشهور هندی به نام «راجا موهان روی» در اوایل قرن نوزده میلادی مبارزه خود را علیه رسم ساتی آغاز نمود. در نتیجه تلاشهای وی حاکم انگلیسی وقت هندوستان بنام «لرد ویلیام بنیک» قانون ممنوعیت ساتی را در سال 1892 تصویب کرد. بر اساس این قانون سوزاندن بیوه شوهر متوفی و یا زنده مدفون کردن وی جرم تلقی می شود و قابل تعقیب است.

بر اساس این قانون در صورتی که شخص متوفی تحت تأثیر تزریق دارو نتواند شخصاتصمیم بگیرد، کسانی که به وی دارو تزریق کرده اند، با عنوان قاتل قابل تعقیب هستند.همچنین هر گونه تعاون و همکاری در اجرای رسم ساتی، به مثابه قتل محسوب می گردد.

با تصویب قانون ممنوعیت ساتی در سال 1982 گرچه بیوه های هند از بلای زنده سوختن نجات پیدا کردند، اما آنجا که تعلمات «دین هندو» ازدواج مجدد زنان بود، بسیاری ازبیوه های هند مجبور بودند که زندگی فلاکت باری را تا آخر عمر ادامه دهند. بسیاری ازبیوه زنان بر این عقیده بودند که حداقل با سوزاندن خود از مشکلات بسیاری رهامی شوند، اما زندگی بدون شوهر تا پایان عمر برای آنان مصیبت بزرگتری به حساب می آید.

در این راستا بود که «اشیوان چاندویدیاساکا» مبارزه خود را برای تصویب قانون ازدواج مجدد زنان آغاز نمود. نهایتا در سال 1856 قانون خود را به تصویب رساند. به تدریج رسم ساتی در میان هندوها کم رنگ گردید. اما صد سال پس از سال 1957 دوباره یکبیوه جوان 22 ساله در شهر «گوالیور» اقدام به خودسوزی همراه با سوختن جنازه شوهرش کرد. حتی در سال 1987 زن جوان 22 ساله ای پس از درگذشت شوهرش در ایالت «راجستان» اقدام به ساتی کرد. هنگامی که روپ، خود را در آتش جنازه شوهرش می انداخت، چندین هزار نفر از جمعیت در برگزاری ساتی حاضر بودند.

هندوها بر این عقیده اند که به مجرد اینکه زنی اقدام به «ساتی» نمود تبدیل به «الهه ساتی» می شود. سپس در محل خودسوزی وی معبدی به نام «الهه ساتی» ساخته می شودو با قرار دادن مجسمه ای از او به عبادت وی می پردازند.

تعلیم و تربیه :

در قسمت تعلیم و تربیه باید بگوییم که زن ازین حق هم بر خوردار نبوده. و اما! طرح آموزش همگانی زنان در هند توسط ویکتوریا ولکوف در اکتبر 1998 به مورد اجرا گذارده شد. با وجودیکه دولت هند به تلاش زیادی در ارائه برنامه های آموزش همگانی مبادرت نموده، اما بااینحال، زنان هند از لحاظ میزان سواد در سطح بسیار پایین  قرار دارند. به نحوی که طی سال 1991 ، از تعداد 330 ملیون زن رده های سنی هفت سال و بالاتر، تنها 40 درصد از سواد خواندن و نوشتن برخور دار بودند. و این بدان معنی است که در حال حاضر 220 ملیون زن بی سواد در کشور هند وجود دارد. قابل ذکر اینکه سطح پایین سواد زنان هندی نه تنها بر زندگی زنان این جامعه بلکه بر خانواده و وضع اقتصادی آنها نیز تاثیر منفی بجا گذاشته است.

طی سال 1981 تنها 22 فیصد زنان از نعمت سواد بر خوردار بودند. در 1991 به 39 در صد افزایش یافت و تا امروز که تعداد زنان آموزش دیده بصورت چشمگیر افزایش یافته است.

طبق آخرین تحقیقات از هر 5 دختر هندی سه نفر آن بخاطر آموزش در مدارس حضور دارند. در حالیکه در گذشته ها کاملا وضعیت بگونه دیگر بوده است. (مگاستنس) یکی از نویسندگان هندی از دوران (چندرا گوپتا) گزارش میدهد: برهمن ها زنان خود را (هر برهمن چندین زن دارد) از هر گونه فلسفه بی اطلاع نگاه میدارند، زیرا اگر زنان تعلیم و تربیت پیدا کنند و با دید فلسفی بر لذت والم، زندگی ومرگ نظر کنند یا فاسد می گردند یا دیگر در انقیاد مرد باقی نمی مانند. (9)

با وجود یکه زن در جامعه هند در نهایت مظلومیت زیسته و فشار های زیادی را که به همه اش رنگ مذهبی هم میدادند تحمل کرده، با آنهم زنانی بعنوان الهه حتی پرستش هم می گردید مانند لکشمی وپرواتی  همسران ویشنو، الهه مادر، سیتا و ...

اما این همه اوضاع نا بسامانی را که از جامعه هندو نقل کردیم در حال حاضر از بین رفته است.

اکثر ادیان و مکاتب اعتقادی و فلسفی با گذشت زمان و گاهی تسلط عوام و افراد کم سواد به آن دچار یک سلسله مشکلات می گردند. گاهی افراد مغرض و سود جو مثلا آئین مسیحیت، و آئین هندوییزم نیز ازین قاعده مستثنی نیست، گاهی خرافات در اینجا هم به اوج خود رسیده، اما دینی که زود از همه به اصلاحات تن داده و زود تر به رفع نواقص پرداخته همین دین هندواست.

بحث ما صرف در مورد زنهاست، شما دیدید که زن درین جامعه تا چه حد محروم و مظلوم بوده، اما با آمدن اصلاحات این خطوط همه شکسته و از بین رفته.

اینک زن را کسی با فشار به کاری نمی تواند وادار نماید اما تشویق و ترغیب مستثنی است. در سال 1992 به ازدواج در خرد سالی رسما پایان داده شد. دیگر نشانی از رقاصه های معبد دیده نمی شود. یکی از طرفداران گاندی در پیامی برای زنان نوشت: (حجاب کهن را بر اندازید، بیدرنگ از آشپزخانه ها بیرون بیایید، دیک وتاوه را کنار بگذارید، پرده را از پیش چشمان تان بدرید و به جهان نو بنگرید، بگذارید شوهران و برادران تان خود شان پخت و پز کنند، برای اینکه ملت هند سر فراز بشوند خیلی کار ها باید کرد.) (10)

رسم ساتی از بین رفت و امروز زنان بیوه با آزادی کامل میتوانند ازدواج نمایند.

امروز در هند هیچ گونه تبعیض برای آموزش زنها، تحصیل شان در داخل و خارج وجود ندارد، زنان می تواند در مقام های بلند دولتی کاندید شوند و بحیث وزیر، صدر اعظم، رئیس، معلم و آموزگار و مدیر ایفای وظیفه نمایند.

که این همه از نعمت پیشرفت های جامعه بشری، ورود افکار جدید علمی و صنعتی در هند است که بیشتر این همه خطوط سیاه و سرخی را که همه ناشی از جهالت بود شکسته شد و بیشتر به این همه ترقی و پیشرفتی که امروز هند به آن نایل آمد از برکت مبارزات خسته گی نا پذیر مهاتما گاندی است، که به نظر ما ملت هند هیچگاهی او را نباید فراموش کنند.

گاندی که در آستانه کلبه هزاران بینوا می ایستاد و همچون آنان جامه می پوشید، با آنان بزبان خود شان سخن می گفت، او حقیقت مجسم بود نه صرف منقولاتی از کتابها، به این دلیل مهاتما (روح بزرگ) نام حقیقی اوست، و این نامی است که مردم هند به او داده اند.

جز او چه کسی حس کرده است که همه هندیان گوشت و خون او را دارند؟ موقعی که عشق به در خانه هند آمد، آن در کاملا گشاده بود... به ندای گاندی غنچه عظمت نوین هند شفگته شد، کما اینکه در روز گاری که بودا حقیقت مهر و همدردی را در میان موجودان زنده اعلام کرده بود هند شگوفا شد. ندای گاندی در عظمت جدیدی شکوفا شد.

منابع :

1.    تاریخ  تمدن، ویل دورانت ج 1 ص 563

2.    همان صفحه 564 و 565

3.    ادیان هند، داکتر فیاض قرایی ص 141 و 142

4.    جاهلیت و اسلام، یحیی نوری ص 108

5.    حقوق زن از نظر تاریخ ملتها و اسلام (انترنت)

6.    تاریخ تمدن، ویل دورانت ص 701

7.    لغت نامه دهخدا ردیف (س –ا)

8.    زن در ادیان بزرگ (هولم، جین و بوکرجان) ترجمه علی غفاری – انترنت

9.    تاریخ تمدن ج 1 عصر حکومت چندرا گوپتا موسس سلسله موریایی ها

10.                       همان ص 701