چشم اندازی در باره
نشست ترکیه
غلام علی صارم
سالها قبل یعنی قبل از اینکه اتحاد شوروی سابق
از افغانستان اخراج شود مذاکراتی پیرامون معضل افغانستان که معروف به مذکرات ژینو
گردید به سرپرستی ملل متحد صورت گرفت.
خاویرپریزد کوئیار سرمنشی سازمان ملل متحد در
آنزمان، در کتابی که تحت عنوان «بسوی صلح » خاطرات خود را نوشت، قسمتی که در مورد مذاکرات افغانستان است ازدید
من دوجمله اش درخورتوجه میباشد: یکی اینکه میگوید که پس از ده سال ماموریت و
مذاکرات یافتم که این همه فریبی بوده برای مردم افغانستان و مطلب دیگر را اینگونه
می نویسد: یک روزنامه نگار لوموند در سال 1988 از من پرسید که توقعات من در باره
ماجرای افغانستان چیست؟ من پاسخ دادم که کاملا شرافتمندانه خواهم گفت.«ما مورد
استفاده ابر قدرتها قرار گرفته ایم. نقش ما مهم بوده است. ما زمینه را آماده کرده
ایم. اما سپاسگزاریم بابت تصمیم مسکو و واشنگتن برای پایان دادن به جنگی که ما در
میانجیگری آن موفق بوده ایم در این زمان ما به این نتیجه رسیده ایم که سازمان ملل
میتواند ابزار مناسبی برای ایجاد موافقتنامه ای بین قدرتهای بزرگ باشد. ما این
صورت را برای هردو آنها حفظ کرده ایم.»(روزنامه اطلاعات ایرانی 24 سرطان 1377
خاطرات دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد)
ما در ارتباط با بحرانی که آغازش از سال 1357
توسط کمونیست های وابسته به شوروی سابق گردید تاحال مذاکراتی را که ظاهرا بخاطر حل
معضل این کشور بوده زیاد دیدیم. اما با صراحت باید بگویم که در هیچ یک از این مذاکرات
آنچه مربوط به خود افغانستانی ها نبوده تعیین سرنوشت شان بوده است . در ارتباط حل معضل افغانستان از قدرت های بزرگ
گرفته تا کشور های همسایه و منطقه همه دیدگاه ها ی خود را داشته و در پی منافع خود
بوده اند نه حل مشکل افغانستان .
شما اعتراف دبیر کل پیشین سازمان ملل را در فوق
مطالعه کردید که در راس بحران افغانستان فقط مسکو و واشنگتن است و بس . ما مذاکرات
بن را در بهبوحه شکست طالبان در 2001 دیدیم، عملا ثابت گردید که افغانستانی ها اگر
رهبری را برگزینند بازهم نظر قدرتهای بزرگ شرط است. اگر چنین نمی بود و مذاکرات بن
مبنا می بود باید سیرت رئیس جمهور میشد نه کرزی!
همینطور همه این مذاکرات را اربابی در پی بوده
است، بقول معروف « ریش از ما و اختیارش از دیگران»
در مذاکرات دوحه هم زمانی که آغاز شد ما گفتیم
که این مذاکرات بجایی نخواهد رسید زیرا همانگونه که نه دولت دولت ماست و نه طالب
طالب ما ونه جنگ جنگ ماست ، بنابراین مذاکرات هم مذاکرات ما نبوده و اگر صلحی هم
بمیان بیاید آنهم از ما نیست و نخواهد بود.
باید مردانه بپذیریم مذاکرات طولانی و نفس گیر
دوحه که بالاخره مسکو طلسمش را شکست، بین کسانی بود که نیابتا پشت میز ها نشسته و
با هم صحبت میکردند و از آنجاییکه صلاحیتی در صحبت نداشتند بالاخره بدون نتیجه
برخاستند .
نشست مسکو هم که با دنیایی از شرمندگی شروع شد
همانگونه بدون نتیجه و بدون اینکه سودی بدنبال داشته باشد به پایان رسید. به
اعتقاد ما مسکو از این نشست تنها چیزی را که میخواست این بود که به امریکا بفهماند
که معضل افغانستان را به تنهای و نهایتا با دوست استراتیژیکش پاکستان نمیتواند حل
نماید.
اینک نشست ترکیه را پیش رو داریم ، نشستی که
ظاهرآ امیدواری ها براین است که برایند این نشست هم مثل نشست بن حکومتی ظاهرآ به
اشتراک جناحین بوجود آید .
باید با صراحت بگوییم که امریکا در پی آنست که سرمایه
های را که طی بیست سال گذشته در افغانستان مصرف نموده حد اقل دست آوردی داشته باشند، روسها در پی انتقام شکست شان که ظاهرا آنرا از
ناحیه امریکا میدانند، هستند، پاکستان که اصلا دعوی قیمومت به افغانستان را دارد،
ایران، چین، ازبکستان و هند هرکدام دنبال منافع خود در این کشور خون آلود هستند و
افغانستان را میدان آزمایش و تمرین سیاست و سلاح های مرگبار خود ساخته اند. بنا
براین نشست ترکیه هم از آنجاییکه زمینه های اختلاف دیدگاه ها در بین کشور های
منطقه و جهان در مورد افغانستان همچنان به
قوت خود باقی است بنابراین نشست ترکیه هم کما کان بی نتیجه خواهد بود. و نگرانی ما
بیشتر از برایند این نشست این است که افغانستان با توجه به توافقی که امریکا مبنی
بر خروج شتاب زده نیروهایش با طالبان انجام داده بود که اینک همه به این باور
رسیده اند که این خروج یکبار دیگر افغانستان را به کانونی از آشوب مبدل کرده و
یکبار دیگر شاهد تشدید حملات انتحاری و خشونت های غیر انسانی خواهیم بودو
افغانستان به لانه و مرکز اصلی صدور تروریسم در جهان تبدیل خواهد شد.
بنابراین اولا قضیه افغانستان را همه باید
بپذیرند که یک معضل داخلی نیست، منطقه ای
هم نیست بلکه بک معضل بین المللی است، باید در گام نخست قدرتهای بزرگ و بعد کشور
های منطقه به یک توافق دست یابند و بیش ازاین با دنبال کردن مذاکرات توسط افراد
کرایی و وابسته به چشم مردم مظلوم افغانستان خاک نپاشند. ملل متحد همانگونه که
دبیر کل پیشینش اعتراف کرد و همانگونه که ماهم عملا می بینیم با توجه به آنچه را که ظاهرآ در بین ملل جهان
دارند یکبار دیگر به منظور تامین هماهنگی بین قوت های بزرگ جهانی و منطقوی درمورد
مشکل افغانستان اقدام نمایند. درغیرآن نشست ترکیه هم یک نشست سمبولیک و نمادین
بوده و بدون نتیجه نه تنها به پایان نمی رسد بلکه سرآغاز یک دور جدید از خشونت های
غیر انسانی خواهد شد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر