بسم الله الرحمن الرحیم
سیستم مدیریتی برای مدیریت کمک‌های بشردوستانه پس از حوادث طبیعی
حافظ وظیفه تو دعا گفتن است و بس
در بند آن مباش که نشنید یا شنید
مقدمه:
تجریه نشان میدهد که وقتی در پی حوادثی همچون زلزله، سیلاب،
طوفان، رانش کوه ها و... که در منطقه ای
صورت گرفته است، در پی آن کمک های ملی و بین المللی در این منطقه سرازیر گردیده
است. بنا برعدم مدیریت صحیح و سالم و نفوذ افراد سود جو و مغرض این کمک ها کاملا
به فساد آلوده گردیده و به مستحقین آن نرسیده است. نهایتا دیده شده که در وضعیت
مالی و معیشتی مستحقین هیچگونه تغییری رونمانگردیده است.
در بیست سال حکومت دست نشانده امریکا هزاران میلیون دالر
بخاطر رسیدگی به فقرا، نجات کودکان از سوء تغذی و تهیه سرپناه برای فقرا و آسیب
دیدگان به این کشور آمد، اما نه فقیری از فقر نجات پیدا کرد، نه کودکی از سوء تغذی
بهبود یافت و نه بی سرپناهی صاحب خانه شد.
همه بیاد دارند که یکبار قرار شد برای مردم گندم توزیع
کنند، سوسل بچهء بی بندوباری که سمت مشاوریت را در ارگ به لحاظ ارتباط خانوادگی با
یکی از بزرگان بدست آورده بود در راس مقسمین گندم قرار داشت. او به هر نفر به
مقدار هفتصد گرام گندم توزیع کرده بود که این وضعیت سرو صدای زیادی ایجاد کرد،
پارلمان این بچه را احضار و مورد استیضاح قرار دادند، او هم با بسیار الفاظ سطحی و
کودکانه در واقع پارلمان را به مسخره گرفته و گفت که این یک عمل امتحانی بود و اصل
کار بعدا آغاز می شود و آنهم دیده شد که نشد.
یک بار هم نان توزیع کردند که فسادش فراموش هیچ کس نگردیده
است.
ما در پی اینهمه گفته بودیم که اگر میخواهید کمک به فقرا به
فساد آلوده نشود در توزیع این کمک ها از معلمین و اساتید دانشگاه که در هر محلی
زندگی می کنند کمک بگیرید، زیرا معلم صادق و امانتدار جامعه است و هر گز دست به
خیانت نمی زند. دقیقا در توزیع اینگونه کمک ها اگر دست ارباب و قریه دار و آنعده
کلاه بردارانی که در گذشته ها تحت عنوان جامعه مدنی کار کردند و نماینده ملل متحد
دخیل شد قطعا به فساد آلوده گردیده و کمک به مستحق آن نخواهد رسید. درآنزمان این
طرح و پیشنهاد جمعی را که منافع شان در آن بود احساساتی ساخت و ما نیز گفتم که این
برداشت و فکر ماست کسی اگر خواسته باشد ما به دفاع از آن آمادگی داریم.
اینک نیز که با تاسف حادثه زلزله درشرق کشورما جان هزاران
تن اعم از زن و مردو کودک را گفت و هزاران تن دیگر زخمی شدند و حدود ده هزار خانه
کاملا از بین رفت، بازهم کمک های جهانی و ملی در این منطقه سرازیر گردیده است.
هنوز آمدن کمک ها جریان دارد. از همین ابتدا شنیده میشود که توزیع کمک ها شفاف
نیست، بعضا افراد بدون ارتباط و داوطلبانه به عنوان کمک گر به ساحه رفته اند. بعضی
خود شان بنام زلزله زدگان از مردم پول جمع آوری می کنند.
دقیقا این گونه حرکات گرچه ظاهرا اعمال انسانی و اسلامی و
عاطفی است اما از اینکه تحت پوشش یک مرکز و مدیریت نیست خود بخود منجر به بینظمی
می گردد.
بنابراین ما طرحی را آماده کردیم تا به این حرکات و توزیع
کمک ها نظم بخشیده شود. البته این طرح را میتوان برای همیشه و در سراسر کشور در
مواقع اضطراری و پیش آمدن حوادث و جذب کمک ها عمومیت داده اجرایی ساخت.
1. تشکیل یک نهاد
هماهنگی مستقل
ایجاد «ستاد مدیریت بازسازی و کمک‌رسانی» متشکل از:
نمایندگان دولت محلی و مرکزی
نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی UN،
صلیب سرخ و غیره
نمایندگان نهادهای مدنی و اجتماعی محل
ناظران بی‌طرف (مثلاً رسانه‌ها، دانشگاهیان، شخصیت‌های معتبر محلی)
وظیفه اصلی: هماهنگی،
شفافیت و جلوگیری از موازی‌کاری و حیف و میل کمک‌ها.
2. ثبت و شفافیت
کمک‌ها
تمام کمک‌های نقدی و غیرنقدی در یک سیستم دیجیتال (پایگاه داده مرکزی) ثبت شوند.
هر کمک‌کننده (کشور، نهاد، فرد) رسید و گزارش دیجیتالی دریافت کند.
اطلاعات به‌صورت عمومی در یک وبسایت/اپلیکیشن منتشر شود: مقدار کمک،
مصرف و محل مصرف.
3. نیازسنجی دقیق
تیم‌های ارزیابی محلی موظف به جمع‌آوری داده‌های واقعی از خسارت در هر
روستا و ناحیه.
اولویت‌بندی بر اساس:
میزان خسارت (روستاهای کاملاً تخریب شده در اولویت)
تعداد آسیب‌دیدگان
نیازهای فوری (غذا، سرپناه موقت، خدمات صحی)
نتایج نیازسنجی در اختیار عموم قرار گیرد تا شفافیت حفظ شود.
4. مدیریت منابع مالی
تشکیل «صندوق بازسازی» با حساب‌های بانکی مشخص و قابل پیگیری.
استفاده از سیستم‌های پرداخت دیجیتال برای جلوگیری از فساد نقدی.
تدوین بودجه مشخص برای هر بخش:
سرپناه موقت و دائمی (مسکن مقاوم در برابر زلزله)
خدمات صحی و درمانی
آب آشامیدنی و صحی
زیرساخت‌های اولیه (راه‌ها، برق، مکتب‌ها)
5. ساخت مسکن مقاوم
قرارداد با شرکت‌های معتبر ساختمانی و نظارت بر کار آن‌ها.
استفاده از مصالح مقاوم در برابر زلزله و سیل.
آموزش مردم محل برای ساخت‌وساز ایمن (توانمندسازی جامعه)
6. مشارکت مردم محل
ایجاد شوراهای محلی در هر ولسوالی برای نظارت بر توزیع کمک‌ها.
استفاده از کارگرهای محلی در بازسازی تا هم اشتغال ایجاد شود و هم
هزینه‌ها به جامعه بازگردد.
7. نظارت و حساب‌دهی
ارائه گزارش ماهانه عمومی در مورد مقدار کمک، مصرف و دستاوردها.
ایجاد خط تماس و اپلیکیشن برای ثبت شکایات مردم از توزیع ناعادلانه.
دعوت از ناظران بین‌المللی و رسانه‌ها برای بررسی عینی پیشرفت.
8. پایداری و آینده‌نگری
بخشی از کمک‌ها به ایجاد صندوق اضطراری برای بحران‌های آینده اختصاص
یابد.
اجرای برنامه‌های آموزشی در زمینه آمادگی در برابر حوادث طبیعی.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مقاوم (پل‌ها، مکاتب، شفاخانه‌ها)
نتیجه:
با چنین سیستمی، کمک‌ها از حالت مقطعی و بی‌اثر خارج شده و به یک روند
شفاف، پاسخ‌گو و پایدار تبدیل می‌شوند. این نه تنها از حیف و میل جلوگیری می‌کند،
بلکه باعث بازسازی واقعی و توانمندسازی مردم میشود.
به امیداینکه دیگر مردم ما گرفتار بلایا و غذاب نگردیده زندگی شان مملو از خوشی و
سعادت باشد.
والسلام
غلام علی صارم کارشناس ارشد مدیریت دولتی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر