نقد و
بررسی عملکرد یونیسف: از
شعارهای حمایتی تا ناکامی‌های میدانی
«تنهاکاری که از این نهاد دیده شده نمایش همین بکس های طفلانه است که از پست ترین جنس تهیه گردیده است »
غلام
علی صارم
مقدمه
صندوق
حمایه اطفال ملل متحد که به‌طور رایج «یونیسف» (UNICEF) خوانده
می‌شود، در سال ۱۹۴۶ و در
پی ویرانی‌های گسترده جنگ جهانی دوم ایجاد شد تا به نیازهای فوری کودکان و مادران
پاسخ دهد. مأموریت اولیه آن موقت بود، اما به‌زودی به
نهادی دائمی تبدیل شد که تمرکز خود را بر سلامت، آموزش، تغذیه و حمایت از کودکان
در سطح جهانی قرار داد. (1) انگیزه
اصلی این سازمان سه محور داشت: نجات کودکان در شرایط اضطراری، تأمین نیازهای
اولیه سلامت و ایجاد ساختارهای پایدار برای بهبود وضعیت کودکان.
۱. دستاوردهای
جهانی؛ میان واقعیت و تبلیغات
یونیسف
طی هشت دهه فعالیت، در حوزه‌هایی مانند واکسیناسیون، کاهش مرگ‌ومیر کودکان و آموزش
ابتدایی، دستاوردهایی را در گزارش‌های رسمی خود ثبت کرده است. (2) به‌عنوان
مثال، گفته می‌شود که نرخ مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج سال در سطح جهان به شکل چشمگیری
کاهش یافته است. اما واقعیت‌های میدانی، به‌ویژه در بحران‌هایی
چون غزه که هزاران کودک از گرسنگی و بمباران جان باخته‌اند، نشان می‌دهد که این
دستاوردها بیش از آنکه ناشی از مداخلات پایدار یونیسف باشند، بیشتر به آمارسازی و
گزارش‌های پرزرق‌وبرق شباهت دارند. (3)
۲. واکسیناسیون
و آموزش؛ شعارهای پررنگ اما ناکام
یونیسف
همواره خود را به‌عنوان یکی از رهبران جهانی واکسیناسیون معرفی کرده است. در
بسیاری کشورها، این سازمان مدعی ریشه‌کنی یا کاهش بیماری‌هایی چون فلج اطفال و
سرخک بوده است. (4) اما
ناکامی در مهار بیماری‌ها در کشورهای بحران‌زده، ضعف در زیرساخت‌های بهداشتی و
فساد در روند توزیع واکسن نشان می‌دهد که این ادعاها چندان پایدار نبوده است.
در حوزه
آموزش نیز، پروژه‌هایی با شعار «آموزش برای همه» راه‌اندازی
شد، اما بیشتر این طرح‌ها به چند بسته درسی یا ساخت مدارس موقتی محدود شدند. در
کشورهای بحران‌زده، مانند افغانستان، بسیاری از کودکان همچنان از آموزش ابتدایی
محروم‌اند و گزارش‌های یونیسف بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند تا واقعی. (5)
۳. نقاط
ضعف ساختاری و فساد اداری
یونیسف
به‌طور کامل وابسته به کمک‌های داوطلبانه کشورهاست. این
وابستگی مالی باعث می‌شود برنامه‌های آن در برابر تغییر اولویت‌های سیاسی و
اقتصادی اهداکنندگان بسیار متغیر،
شکننده و جهت دار باشد.(6)
علاوه
بر آن، ساختار بوروکراتیک سنگین یونیسف موجب افزایش هزینه‌های اداری، معاش‌های
هنگفت و سفریه‌های پرسنل شده است. بسیاری از منتقدان بر این باورند که بخش قابل
توجهی از کمک‌های مالی به‌جای رسیدن به کودکان نیازمند، صرف تأمین رفاه کارمندان
بین‌المللی این سازمان می‌شود. (7)
۴. یونیسف
در افغانستان؛ فاصله میان ادعا و واقعیت
افغانستان
یکی از کشورهایی است که یونیسف در آن حضور گسترده دارد. این
سازمان در زمینه‌های واکسیناسیون، تغذیه، آموزش و تأمین آب آشامیدنی فعالیت کرده
است.
(8) اما شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از پروژه‌ها
یا ناکام مانده‌اند یا آثارشان بسیار محدود بوده است.
به‌عنوان
مثال، در توزیع بکس‌های درسی، کیفیت آن‌چنان پایین بوده که کودکان حتی یک سمستر
کامل نتوانستند از آن استفاده کنند. در حوزه آب آشامیدنی، حفر چاه‌های غیراستاندارد
خود منجر به گسترش بیماری‌های گوناگون شد. در
زمینه تغذیه نیز، باوجود برنامه‌های اعلامی، میزان سوءتغذیه و مرگ‌ومیر کودکان
همچنان رو به افزایش است. (9)
۵. ناکامی‌ها
و بهانه‌های تکراری
پس از
بازگشت طالبان به قدرت، یونیسف اغلب ناکامی‌های خود را به محدودیت‌های تحصیل
دختران و اشتغال زنان نسبت داده است. (10) درست
است که این محدودیت‌ها چالش جدی‌اند، اما واقعیت این است که حتی در شرایطی که زنان
در بیمارستان‌ها یا نهادهای محلی فعال‌اند، یونیسف نیز در تأمین خدمات ابتدایی
مانند مراقبت‌های مادران باردار یا تغذیه نوزادان به‌شدت ناکام بوده است. بهانه‌جویی‌های
این نهاد، بیشتر شبیه پوششی برای ناکارآمدی و فساد ساختاری آن است.
جمع‌بندی
یونیسف
در ظاهر پرچم‌دار حمایت از کودکان جهان است، اما در عمل نه در سطح جهانی و نه در
افغانستان نتوانسته مأموریت خود را به‌طور پایدار محقق سازد. گزارش‌های
پرزرق‌وبرق این سازمان با واقعیت‌های میدانی تفاوت فاحش دارند. سوءتغذیه
کودکان، مرگ مادران باردار از فقر، محرومیت گسترده از آموزش و فساد در روند توزیع
کمک‌ها همگی نشان می‌دهد که یونیسف بیشتر درگیر مصرف منابع برای بوروکراسی خود است
تا نجات کودکان.
برای
تغییر این وضعیت، لازم است: اول، شفافیت مالی و نظارت مستقل بر عملکرد این
سازمان اعمال شود؛ دوم، منابع مالی به‌جای هزینه‌های اداری به پروژه‌های واقعی و
پایدار اختصاص یابد؛ سوم، همکاری با ظرفیت‌های محلی جایگزین تمرکز بر ساختارهای
بوروکراتیک شود. در غیر این صورت، یونیسف نیز همچون دیگر
نهادهای زیرمجموعه سازمان ملل، تنها به نهادی تبلیغاتی و مصرف‌کننده منابع بدل
خواهد شد.
برای
مطالعه بیشتر:
1. UNICEF. History of UNICEF. New York: UNICEF,
2016.
2. UNICEF. Annual Report 2022. New York: UNICEF,
2023.
3. Al Jazeera. Gaza Children Death Toll and
Humanitarian Crisis. Report, 2023.
4. World Health Organization & UNICEF. Global
Polio Eradication Initiative. Geneva, 2020.
5. Global Campaign for Education. UNICEF and
Education for All: Progress or Propaganda?. Policy Paper, 2019.
6. Riddell, R. Does Foreign Aid Really Work?.
Oxford University Press, 2007.
7. Global Policy Forum. Accountability of
International Organizations. Report, 2020.
8. UNICEF Afghanistan. Country Office Annual
Report 2021. Kabul: UNICEF, 2022.
9. Save the Children. Afghanistan Nutrition and
Child Mortality Report. London, 2022.
10. Human Rights Watch. Education under Siege:
Taliban Restrictions and International Response. New York, 2022.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر